KFZ & KFZ-Jeugd Symposium

Plenaire opening

09:30 - 10:15 • Hoofdzaal

Van rapport naar verhaal: hoe taal je boodschap maakt of breekt

Waarom wordt kennis vaak gedeeld zoals dat nu gebeurt? En leidt dat er werkelijk toe dat kennis benut wordt? Deze lezing verkent de weg van formele formuleringen naar verhalen die echt raken. Er wordt onderzocht waarom ingewikkelde taal zo vaak de voorkeur krijgt en welke gevolgen dat heeft voor het publiek. Met herkenbare voorbeelden en concrete handvatten wordt duidelijk hoe boodschappen dichter bij mensen kunnen komen. Want kennis overbrengen gaat niet alleen om feiten; het gaat om contact maken met de mensen die bereikt moeten worden.

Seks (met) beleid

10:30 - 11:15 • Hoofdzaal

Seksualiteit is overal, óók in de intramurale forensische zorg. Toch blijft het onderwerp vaak onbesproken. In deze workshop vertellen we over het belang van seksuele vorming in de gesloten forensische zorg en de manier waarop dat vormgegeven kan worden. Wij doen dit aan de hand van de Handreiking Seks met Beleid, geschreven voor call 2020-126 en behandelen theorie, praktijk én concrete tips voor het goede gesprek over seks.

De binnenwereld in beeld: in gesprek over interoceptief bewustzijn en technologie

10:30 - 11:15 • Subzaal 1

Werken met het Waaiermodel

10:30 - 11:15 • Subzaal 2

App-onderzoek naar middelengebruik en aggressie: hoe doe je dat in de klinische praktijk?

10:30 - 11:15 • Subzaal 3

Benieuwd hoe je experience sampling methodes succesvol inzet in een klinische setting? In deze workshop nemen we je mee in ons app-onderzoek naar middelengebruik en agressie bij jongvolwassenen. Je krijgt een live demo van de app zoals cliënten die gebruiken, zodat je zelf ervaart welke vragen gesteld worden en hoe de methode werkt in de praktijk. Daarnaast delen we onze ervaringen met de intensieve samenwerking tussen onderzoek en kliniek. Denk aan een kijkje achter de schermen: van ons eigen kantoor op locatie tot de manier waarop wij dagelijks contact hebben met praktijkmedewerkers – en hoe we samen het onderzoeksdesign en  onderzoeksvragen optimaliseren door middel van co-creatiesessies met medewerkers en jongvolwassenen zelf. Zo laten we zien hoe nauwe samenwerking cruciaal is voor het uitvoeren van onderzoek dat écht aansluit bij de praktijk.

Laat je inspireren door onze aanpak en ontdek hoe jij zelf experience sampling studies kunt vormgeven binnen jouw praktijksetting!

Behandelvoortgang: tussen theorie en praktijk

11:25 - 11:45 • Hoofdzaal

Deze presentatie is bedoeld voor iedereen die nieuwsgierig is naar hoe we behandelvoortgang in de geestelijke gezondheidszorg beter kunnen begrijpen, meten en benutten. Aan de hand van een theoretisch model, ontwikkeld door de Pompestichting, verkennen we wat behandelvoortgang eigenlijk is en wat ervoor nodig is om deze inzichtelijk te maken. Het publiek wordt uitgenodigd om mee te denken, kritische vragen te stellen en eigen ervaringen en perspectieven te delen. Samen verkennen we: Waarom het begrijpen van wat behandelvoortgang is essentieel is voor goede geestelijke gezondheidszorg; Welke knelpunten we in de praktijk tegenkomen bij het monitoren van voortgang; En vooral: waar kansen liggen voor verbetering en innovatie.

Forensische zorg voor (anderstalige) cliënten met een migratieachtergrond

11:25 - 11:45 • Subzaal 1

Aanbieders in de forensische zorg merken dat de zorg voor anderstaligen of cliënten met een migratieachtergrond niet altijd optimaal verloopt. Door een gebrek aan wederzijds begrip, communicatieproblemen en misinterpretaties kan volgens praktijkprofessionals niet altijd het gewenste kwaliteitsniveau behaald worden. Dat is ook de reden waarom in het Kwaliteitskader Forensische Zorg staat dat iedere organisatie beleid formuleert op dit thema. Het Verwey-Jonker Instituut, Q-consult zorg en CTP Veldzicht onderzochten door middel van literatuuronderzoek, enquêtes en interviews in opdracht van KFZ hoe de diagnostiek, behandeling en begeleiding voor deze doelgroep kan verbeteren. We hebben nu meer inzicht in de knelpunten, weten waar de behoeften liggen en wat de uitgangspunten voor nader uit te werken beleid kunnen zijn.

In deze presentatie delen we de belangrijkste conclusies en aanbevelingen en we bespreken daarna met elkaar op welke wijze organisaties hiermee aan de slag kunnen gaan om de kwaliteit van zorg te verbeteren.

Seksualiteit in beeld bij LVB

11:25 - 11:45 • Subzaal 2

In deze presentatie duiken we in het complexe en vaak onderbelichte onderwerp van seksualiteit bij forensisch patiënten met een licht verstandelijke beperking. Seksualiteit is een fundamenteel onderdeel van mens-zijn. Toch blijft het voor professionals een complex en vaak beladen onderwerp.

Tijdens deze presentatie krijg je praktische handvatten om gezonde seksualiteit bespreekbaar te maken en te begeleiden. We gaan in op afstemming: hoe sluit je aan bij de cliënt én bij jezelf als professional? Welke materialen kun je inzetten, en hoe draagt organisatiebeleid bij aan een veilige, ondersteunende context? Verwacht concrete voorbeelden en toepasbare tips.

Organisaties en doelgroepen binnen het forensisch jeugdveld in beeld

11:25 - 11:45 • Subzaal 3

Wil je weten welke verschillende doelgroepen worden gezien binnen het forensisch jeugdveld? En welke organisaties er precies tot dit veld behoren? We hebben dit in kaart gebracht aan de hand van praktijkkennis en delen graag onze bevindingen met jullie. Door middel van deskresearch hebben we 132 organisaties in het forensisch jeugdveld gevonden, die onderverdeeld konden worden in verschillende type organisaties. Dit heeft geresulteerd in een visuele weergave van het forensische jeugdveld. Daarnaast hebben we op basis van interviews met forensische jeugdprofessionals een lijst van 13 doelgroepen samengesteld en hebben we inzicht verkregen welke doelgroepen op welke plek in de keten gezien worden. Tijdens de presentatie delen we de visuele weergave met jullie en bespreken we de doelgroepen die we hebben gevonden.

Herstelgericht aan de slag in de forensische zorg

13:15 - 14:00 • Hoofdzaal

In deze workshop presenteren we de nieuwe KFZ handreiking 'herstelgericht werken in de forensische zorg'. We bespreken wat herstelgericht werken inhoudt. Wat weten we al? Wat doen we al? En vooral: wanneer wordt het moeilijk? Soms willen we wel werken volgens principes van herstelondersteunende zorg, maar lukt dat niet altijd. Aan de hand van het onderzoek hebben we hierover dilemma’s geformuleerd waar we op een interactieve manier met jullie mee aan de slag gaan. Aan het einde van de workshop heeft iedereen zo goed inzicht in vraagstukken rondom herstelgerichte forensische zorg en hoe daarmee om te gaan.

Reflecteren in de forensische psychiatrie

13:15 - 14:00 • Subzaal 1

Hoe zorgen we dat we de “goede” zorg bij iedere individuele cliënt toepassen? Hoe maak je nu echt goed contact én waarborg je de veiligheid? En hoe bespreek situaties met collega’s waarin dit lastig is, óf waar je juist trots bent op de zorg?

In deze workshop maak je kennis met een nieuwe reflectiemethode, die we aan het ontwikkelen zijn vanuit het Amsterdam UMC in samenwerking met zes forensische instellingen. Aan de hand van een korte inleiding gaan we in een mini-workshop aan de slag! Zo leer je hoe je als team kan reflecteren op echte situaties die zich voordoen. We delen de eerste onderzoeksresultaten en bespreken de succesfactoren voor de implementatie van reflectie in de forensische praktijk. Na afloop ga je naar huis met tips om te reflecteren in je eigen praktijk.

Het levensverhaal in beeld, geluid en tekst: vaktherapie in de forensische zorg

13:15 - 14:00 • Subzaal 2

Voor veel forensische cliënten is het levensverhaal vol moeilijke gebeurtenissen, familiaire belasting, verkeerde keuzes en een beperkt toekomstperspectief. In woorden uitdrukken is vaak lastig. Doel van het door KFZ gesubsidieerd project is een innovatieve vaktherapeutische interventie voor forensisch psychiatrische cliënten te ontwikkelen en te evalueren op haalbaarheid, effectiviteit en implementeerbaarheid. Deze module is een narratieve interventie waarin cliënten de kans krijgen om hun levensverhaal via beeldende, muziek-, drama- of psychomotorische therapie vast te leggen. Dit kan bijdragen aan een verbetering in het probleeminzicht, emotieregulatie en persoonlijk herstel. Aan het einde van de module ontstaat er een samenvatting van het levensverhaal van de cliënt.

De module is onderverdeeld in een drieluikstructuur; Luik 1: Het verleden, Luik 2: Het kantelpunt/delict en Luik 3: Het heden en de toekomst. In deze workshop gaan we aan de slag met een beeldende werkvorm binnen Luik 3: symbolische weergave met focus van het nu en toekomst.

Let’s talk about Sexting!

13:15 - 14:00 • Subzaal 3

Ondanks allerlei inspanningen blijft ongewenste sexting onder jongeren een maatschappelijk probleem, met verregaande gevolgen voor zowel de slachtoffers áls de plegers. Het gros van de voorgaande nationale en internationale onderzoeken was echter gericht op de slachtoffers, terwijl het voor een effectieve vermindering van ongewenste sexting juist van belang is om te onderzoeken waarom de plegers het ongewenste gedrag vertonen (ook om victim blaming tegen te gaan en de focus te verleggen naar het voorkomen van het gedrag van de plegers).

In deze presentatie worden de belangrijkste resultaten gepresenteerd van vijf deelstudies van het recentelijk afgeronde ‘Let’s talk about sexting!’-onderzoeksproject. De resultaten schetsen een vernieuwend beeld van de jonge plegers van ongewenste sexting, hun kenmerken en motieven, verschillen met jonge plegers van offline delicten, de inzichten van professionals en jongeren zelf over waarom ongewenste sexting gebeurt en wat er (beter) aan gedaan kan worden, en over beschikbare interventies en hun effectiviteit.

Virtual Reality scenario's voor cliënten met een zedendelict bij minderjarigen

14:15 - 15:00 • Hoofdzaal

Dankzij hun intensieve inzet presenteren behandelaren en onderzoekers van de Pompekliniek, de Rooyse Wissel en GGZ Drenthe met trots het eindrapport en product van het VR-Zeden project. VR-zeden is een experimentele Virtual Reality toepassing voor cliënten met een zedendelict met kinderen die als aanvulling op de behandeling kan worden ingezet. Hierin wordt gebruikt gemaakt van de Virtual Reality omgeving ‘Social Worlds” waarmee sociale interacties met kinderen gesimuleerd kunnen worden. In vier, wekelijkse sessies, oplopend in moeilijkheid, worden de concrete ervaringen met deze VR-scenario’s gebruikt voor het houden van een open gesprek tussen behandelaren en cliënten over gevoelens van seksuele interesses. Tijdens deze workshop gaan we in op de uitvoer in de praktijk, en wat cliënten en behandelaren zelf de meerwaarde vonden van deze VR-toepassing.

Helpers en Helden – Schematherapie in duidelijke taal

14:15 - 15:00 • Subzaal 1

Samen optrekken in de forensische keten: Ontwikkeling van een handreiking voor warme overdracht

14:15 - 15:00 • Subzaal 2

Hoe zorgen we ervoor dat forensische cliënten niet tussen wal en schip vallen? Continuïteit van zorg is cruciaal om terugval te voorkomen. Toch blijkt uit onderzoek dat er nog veel obstakels zijn bij het organiseren van een warme overdracht. Tijdens deze workshop presenteren we de uitkomsten van het KFZ-project Warme overdracht. We onderzochten met behulp van een knelpuntenanalyse, focusgroepen, een survey onder 709 professionals en een vignetstudie hoe warme overdracht in de forensische zorg zo goed mogelijk vormgegeven kan worden. We ontwikkelden een zakwoordenboek en een handreiking voor warme overdracht die vervolgens is getest in 10 instellingen. We presenteren de resultaten en gaan aan de hand van twee praktijkcases – één succesvolle en één moeizame overdracht – in gesprek over wat werkt en wat niet. Je wordt uitgenodigd om actief mee te denken en ervaringen uit je eigen praktijk te delen.

Risicoscreener Jeugd, een KFZ-J project van ontwikkeling tot implementatie

14:15 - 15:00 • Subzaal 3

In veel jeugdzorg- en justitiële settings is het niet haalbaar om voor elke jongere een uitgebreide risicotaxatie uit te voeren. De Risicoscreener Jeugd (RS-J) biedt dan een toegankelijke en snelle manier om toch zicht te krijgen op de belangrijkste risicofactoren én beschermende krachten. Deze screeningsmethode is speciaal ontwikkeld voor jongeren en jongvolwassenen, en helpt professionals om risico’s vroeg te signaleren en samen met de jongere en zijn netwerk doelen te formuleren.

In deze workshop maak je kennis met de mogelijkheden van de RS-J. We laten zien hoe je de tool inzet in de praktijk en gaan samen in gesprek over de kansen en grenzen van risicoscreening. Ook delen we inzichten uit een zesjarig project, gefinancierd vanuit meerdere KFZ-J calls, waarin de RS-J is ontwikkeld, de implementatiemogelijkheden zijn verkend en het instrument is geïmplementeerd en geëvalueerd in diverse jeugdhulpinstellingen.